Een eiland van liefde in een oceaan van haat

Ik lees een interview met een mij bekende schrijver. Op de vraag welk nieuw inzicht hij met zijn nieuwe boek heeft verworven antwoordt hij dat hij voor het schrijven van zijn boek altijd dacht dat optimisme een goede eigenschap is. Tijdens het schrijven kwam hij erachter dat optimisme ook zeer destructieve kanten heeft, zoals bijvoorbeeld het opstapelen van schulden.

Ik vroeg mij onmiddellijk af hoe dat nu bij mij zit? Gelukkig is die radioreclame nu al lang weg maar jarenlang ergerde ik me aan die kreet: ‘vertrouwen is goed maar controle is beter’. Nu was dat reclame voor Hoffman bedrijfsrecherche, dus neem ik aan dat zij een zeker gelijk wel aan hun kant hadden. Maar mijn ergernis betrof de pretentie van levensfilosofie: zo zou – met dat inherente wantrouwen tegenover alles en iedereen – eigenlijk elk mens moeten leven!

Zo leef ik niet. En eigenlijk wil ik ook niet zo leven. Nog altijd ben ik oprecht verbaasd als een mevrouw voordringt bij de slager. Of over de buurman die mijn groet negeert. En als dit mij al uit balans brengt, kunt u zich voorstellen wat de nieuwsberichten met mij doen. De wanhoop en de ontreddering. En het onbewogen, ijskoude gezicht van de macht. De man die elke nacht weer rustig gaat slapen bij het bericht dat er aan het front weer honderden jongens van amper achttien jaar zijn omgekomen bij een oorlog waar zij amper iets van snappen. Mijn enige hoop en vertrouwen is dat ik daarin niet uniek ben. Dat ik weet bepaald niet de enige te zijn die daar van slag van is, ook al valt ons weinig anders te doen dan op het eerste gezicht maar gewoon door te gaan met leven.

Maar hoe doe je dat dan? Je doet dat dus niet door eindeloos optimistisch te zijn. Of grenzeloos naïef. In de oude bronnen die ons op verhaal laten komen; in die oude verhalen rondom God en mens, wordt de wereld om ons heen niet versuikerd. De troost die deze verhalen ons bieden is om er gewoon stug mee door te blijven gaan. Om te blijven geloven dat dit de goede weg is en om in het goede spoor te blijven van die God met wie het allemaal begon. Het is uiteindelijk zaak om met elkaar een eiland van liefde te vormen in een oceaan vol haat. U bent de enige niet!

Evert Jan de Wijer