Wat fijn dat er tradities zijn rondom Pasen, eigenlijk net als rondom Kerst.. Muziek helpt daarbij: het verhaal van Jezus’ einde krijg je blijkbaar het beste in de oren als het wordt gezongen. Zo gaan velen jaarlijks naar de Grote Kerk in Naarden om de uitvoering van de Mattheus Passion te beluisteren. In de afgelopen 10 jaar is EO/KRO-NCRV-programma de Passion een nieuwe traditie geworden; maar ook de uitzending van rock opera-film Jesus Christ Superstar brengt velen in de Paasstemming. Eén ding hebben alle uitvoeringen gemeen: je hebt er geduld voor nodig, want alle uitvoeringen duren 2 uur, of langer.
Pasen is voor velen een lekker lang weekend, maar velen hebben toch nog wel in hun hoofd: was dat niet de tijd dat Jezus werd gekruisigd? Aan het kruis genageld, dat kruis dat zo’n groot symbool is geworden? Maar ook de traditie van Paasbrood, matzes, paaseieren zoeken, lang ontbijten en de lente ontdekken horen erbij. Door een Passie te beluisteren, komt het religieuze aspect toch even om de hoek kijken. Dan ben je toch even met Pasen bezig geweest, ook al heb je geen dominee of pastoor de hand geschud – of liever: een elleboog gegeven. Welke Passies zijn er eigenlijk?
Heaven on their minds
Die Passies leggen allemaal een eigen accent. Ze zijn natuurlijk ook zeer bepaald door de tijd waarin ze werden geschreven. Wie kent bijvoorbeeld die rockopera Jesus Christ Superstar niet, rechtstreeks afkomstig uit de flowerpowertijd in de seventies? Jezus als superster, een man die een hoge prijs betaalde voor zijn faam. Andrew Lloyd Webber en Tim Rice vonden een mooie manier om het verhaal vorm te geven. Helemaal in seventies-stijl, compleet met kleding, attributen en met subculturen zoals bij Herodes. We beleven het verhaal vanuit Judas, terwijl Jezus’ volgers Hosanna en Halleluja zingen. Zij hebben de hemel in gedachten en zetten zich zo af tegen de harde werkelijkheid.
Herodes daagt Jezus vanaf de rand van zijn zwembad uit om even over het water te lopen of een andere ‘truc’ te laten zien, waarmee hij zichzelf zou kunnen vrijwaren van een wisse dood. Jezus gaat hier niet op in. Hij blijkt geen superstar. Het einde is onvermijdelijk. Maar als de hippies na de opnamen weer in de bus stappen, komt de zon op. En Judas ziet dat.
De tv-Passion
Jaarlijks wordt het tv-programma de Passion uitegezonde, eerst door de EO, nu door KRO-NCRV. Met eigen Facebookpagina, Twitteraccount en Insta-account loop je op tv en online mee met Jezus naar zijn kruisiging. Met jaarlijks een nieuwe sterrencast, waarbij Jezus de hoofdrol heeft. In 2021 wordt Jezus gespeeld door Freek Bartels. Grappig detail: hij speelde eerder Jezus in de musical Jesus Christ Superstar en Jozef in de musical Joseph and the amazing technicolor dreamcoat, ook van Webber-Rice).
The Passion komt dit jaar voor de elfde keer op tv, zoals elk jaar vanuit een andere woonplaats. Inwoners mogen meelopen in de optocht, achter het kruis en Jezus aan. In april 2020 trok het programma live 2,7 miljoen kijkers. Het verhaal met Nederlandstalige liedjes spreekt duidelijk aan.
Klassieke Passions
Ook eerdere componisten, zoals Bach, Mendelssohn en Telemann legden hun eigentijdse ziel en zaligheid in hun composities. Zij zetten de evangeliën volgens de apostelen Johannes, Marcus, Mattheus en Lucas op muziek en schreven de tekst (in het Duits) erbij.
De mooiste Passiemuziekstukken volgens NPO4 hebben minstens zulke heftige titels als in Jesus Christ Superstar. Ook zij hadden de hemel in gedachten toen ze het Paasverhaal uitbeeldden in klank en zang.
Heaven on your mind
Door de coronamaatregelen komen de Passie-oratoria nu direct naar de luisteraar toe. De klassieke Passions, onder andere gecomponeerd door Bach en Mendelssohn zijn op radio en tv te beluisteren. Op Goede Vrijdag, 2 april, is via NPO2 de uitvoering van de kortere Johannes Passion, opgenomen in de Grote Kerk te Naarden door de Nederlandse Bachvereniging, te bekijken en te beluisteren. Deze uitvoering wordt verzorgd door de Nederlandse Bachvereniging o.l.v. René Jacobs. Alle informatie over radio- en tv-uitzendingen van de klassiekers staat hier op een rij.
Liever op eigen tempo weer beluisteren en bekijken? NPO radio 4 biedt de podcast ‘Meer dan Matthaüs‘ en Jacobine brengt via NPO Start het programma ‘De troost van Bach in coronatijd’.
De KRO-NCRV zendt op 1 april 2021 de Passion uit. En dit jaar nodigt de omroep iedereen uit om eraan mee te doen, door het gebaar ‘met open armen’ te maken of door een eigen verhaal in te sturen. Het programma zelf is ook hier online te bekijken. Het is nog niet bekend of Jesus Christ Superstar wordt uitgezonden dit jaar.
Ook in De Thomas is Pasen dit jaar een online gebeuren. Meer hierover leest u via deze link.
Bron foto Grote Kerk Naarden: immaterieelerfgoed.nl
Deze veertigdagentijd is alleen anders dan andere jaren en we zitten in deze tijd aan de grenzen van het kunnen. Ook voor de Thomas is de vraag: ‘Wat hebben we nog in huis?’
Daarom staan deze veertig dagen bij de Thomas in het teken van oases van hoop in quarantainetijd.
Wees welkom om op adem te komen en bij te tanken. We geven wat woorden door. Maar ook liedjes en beelden van hoop. Kleine woorden en daden van verzet tegenover duivelse verleidingen om alles maar bij het oude te laten en de hoop op beter te laten varen. We vertellen wat ons vertrouwen geeft.
Englisch